понедељак, 25. новембар 2013.

Pre-Islamic history of the Middle East

PRE-ISLAMIC HISTORY OF THE MIDDLE EAST


In the 14th century a Muslim historian named Ibn Khaldun wrote about the pattern of history. Farmers would build irrigation systems supporting villages and towns. Later some warrior would bring these towns under his rule and form a united political entity, like a kingdom or an empire. Then a tribe of nomads would come along and conquer the kingdom, seize all the holdings and settle in their place and further expand the new empire. As time went by the nomads would assimilate and become soft city dwellers. Exactly the kind of people they had conquered and at this point another tribe of nomads would come along and conquer them and take their empire. Conquest, consolidation, expansion, degeneration and conquest, this was the pattern of history.

A short video covering several millenia of the most notable events in the Middle East prior to the arrival of Islam.

уторак, 5. новембар 2013.

Praistorijska arheologija

Branko Gavela:
PRAISTORISKA ARHEOLOGIJA
(Naučna knjiga - Beograd, 1963.)


SADRŽAJ

01. Definicija, metod i istorijat arheologije
02. Arheologija diluvijuma
03. Kvartarni čovek
04. Kulture paleolitika
05. Duhovna kultura paleolitika
06. Paleolitske kulture na području Jugoslavije
07. Prelazno doba od paleolitika ka neolitu
08. Epoha i kultura neolitika
09. Materijalna kultura neolitika
10. Neolitske kulturne oblasti u Evropi
11. Duhovna kultura neolitika
12. Bronzano doba
13. Kultura bronzanog doba u Egejskoj Oblasti
14. Prostorna podela civilizacija bronzanog doba u kontinentalnoj Evropi
15. Duhovna kultura bronzanog doba
16. Gvozdeno doba
17. Mlađi period gvozdenog doba, Laten (La Tene)

понедељак, 4. новембар 2013.

Tutankamona je pregazila kočija

TUTANKAMONA JE UBILA KOČIJA, A TIJELO MU SE 'SKUHALO' U GROBU

OTKRIĆE STARO 3336 GODINA:
Tutankamona je pregazila kočija. Smrskala mu je rebra i zdjelicu te zdrobila srce. A zbog lošeg balzamiranja skuhao se na 200° C

 
Nakon točno 3336 godina kombinacija forenzike 21. stoljeća, ali i doza sreće napokon su odgovorili na pitanje kako je umro Tutankamon, najpoznatiji faraon na svijetu.

Njega je, pokazuju dokazi, pregazila kočija, javlja Independent.

Velika misterija okruživala je smrt dječaka-kralja koji je stradao 1323. godine prije nove ere, kada je imao svega 19 godina.

Sve je poprimilo još mračnije prizvuke kada je umro i arheolog Lord Carnarvon koji je otkrio njegovu grobnicu 1922. godine zajedno s Howardom Carterom. Tada je otkriveno i da Tutankamonu nedostaje srce.

Mumificiranje je loše izvedeno

No, sada su britanski stručnjaci otkrili zagonetku faraonove smrti. Oni vjeruju da su ozljede na njegovom tijelu vrlo slične onima koje su se dobivale u nesrećama s kočijama. No, otkrili su i još jednu tajnu - mumificiranje Tutankamona loše je izvedeno te je njegovo tijelo spaljeno unutar sarkofaga.

Dr. Chrisa Nauntona, direktora Egipatskog istraživačkog društva zaintrigiralo je kada je došao do nekih Carterovih podataka da je dio Tutankamonovog tijela bio spaljen.

Trag je došao od dr. Roberta Connollyja, antropologa sa Sveučilišta u Liverpoolu, koji je bio dio tima koji je rendgenom snimio faraonove ostatke 1968. godine. Connolly je, naime, među kostima u svojem uredu nedavno pronašao i dio faraonovog mesa, što je jedini takav uzorak izvan Egipta.

Tijelo se 'skuhalo' na 200 stupnjeva

Radeći zajedno s forenzičnim arheologom dr. Matthewom Pontingom, dr. Connolly je meso skenirao elektronskim mikroskopom kako bi utvrdio da je meso spaljeno. Kemijski testovi potvrdili su te sumnje. Tutankamonovo tijelo doista je bilo spaljeno dok je bilo zatvoreno u sarkofagu. Istraživači su otkrili da su ulja za balzamiranje u kombinaciji s kisikom i lanom uzrokovali kemijsku reakciju koja je 'skuhala' tijelo  na temperaturama većim od 200 stupnjeva Celzijusa.

Dr. Chris Naunton rekao je kako je riječ o pravom i velikom otkriću.

'Virtualna obdukcija' utvrdila uzrok smrti

Radeći zajedno sa znanstvenicima s Instituta za forenziku u Cranfieldu, istraživači su napravili 'virtualnu obdukciju' koja je otkrila uzorak identičnih ozljeda na jednoj strani Tutankamonovog tijela. Također, njihova istraga objasnila je i zašto je samo njemu od svih ostalih faraona nedostajalo srce. Bilo je, naime, previše uništeno u nesreći.

Bio je na koljenima kada se kočija zabila u njega

Naime, faraonove ozljede poklapaju se sa specifičnim scenarijem stradavanja pod kočijom. Specijalisti za prometne nesreće napravili su kompjuterske simulacije. Rezultati su pokazali da je kočija  izravno udarila u njega dok je bio na koljenima. Tako mu je smrskala rebra i zdjelicu, ali i zdrobila srce.

Vjerojatno je bila riječ o utrci kočija. Tutankamon je pao sa svoje, te je na njega naletjela druga...

(24 sata, 03.11.2013.)

недеља, 3. новембар 2013.

Staroslovenski hram na Pešteru


STAROSLOVENSKI HRAM NA SRPSKOM TIBETU!


Fantastično otkriće arheologa Muzeja Ras na jednom od brda Pešterske visoravni. Temelji četiri građevine kvadratnog oblika opisane savršenim kružnim zidovima jasno se vide na snimcima iz satelita


Fantastično otkriće arheologa na jednom od brda Pešterske visoravni

POŽAR izazvan udarom munje na bezimenom brdu Pešterske visoravni, usred pustoši gde ni ovce ne pasu, spalio je nedavno gaj žbunja kleke i otkrio temelje neobične građevine, najverovatnije staroslovenskog svetilišta. Arheolozi Muzeja Ras u Novom Pazaru otkrili su ovaj jedinstveni lokalitet krajem oktobra istražujući tajanstvene srpske humke iz prednemanjićkog perioda.

Na osnovu preliminarnih iskopavanja tokom kojih su nađeni ostaci tipične staroslovenske keramike, pretpostavlja se da je ovo kultno mesto mnogobožačke religije čije je vrhovno božanstvo bio Svetovid. Nalazi ukazuju da je još bilo aktivno u 9. i 10. veku, u prednemanjićkom periodu, kada je veliki deo Srba već bio kršten. Arheolozi kažu da nema nagoveštaja kad je izgrađeno svetilište čiji se obrisi jasno vide na snimcima iz satelita!

- Istražujući tajanstvene humke iz prednemanjićkog perioda došli smo na teren koji ranije nismo obilazili, daleko od planinskih sela. Na jednoj kosi videla sam deo zidića i pomislila da su se čobani igrali. Kad smo prišli da proverimo čemu se radi ostali smo bez reči. Ispred nas se ukazao savršen kružni zid koji je opasivao kvadratnu prostoriju. Kružnica se prekidala na mestu gde su počinjali temeljni zidovi širokog hodnika, pravi kao iscrtani lenjirom - opisala nam je trenutak velikog otkrića Dragica Premović Aleksić, direktor „Muzeja Ras“ u Novom Pazaru.

Istraživačka ekipa muzeja, u sastavu Svetlana Čeković, Nadžib Kočan i Vladan Vidosavljević, odmah je krenula u istraživanje okoline i otkrila temelje još tri istovetne građevine, kvadrate stranica 10 metara upisane u krugove prečnika 20 metara. Istraživači su bili potpuno zbunjeni otkrićem, jer ovakav objekat nigde nije zabeležen!

- Građevine nismo uspeli da snimimo sa okolnih viših brda, jer se zidovi stapaju s okolnim krševitim pejzažem. Ipak, najveće iznenađenje je usledilo kad smo pregledali teren na satelitskim mapama na internetu. Na snimcima iz svemira savršeno se jasno vide konture kompleksa objekata: dve kvadratne građevine upisane u krugove okrenute su zapadu, a dve ka istoku - ispričala nam je Dragica Premović Aleksić, pokazujući satelitski snimak.

Arheolozi u šali su nazvali svoje otkriće „svemirci“ ali u zbilji pred njima se isprečila šuma pitanja. Čemu je služio ovaj kompleks? Kakva je simbolika kvadrata u krugovima? Kuda su vodili hodnici iz njih? Ko je i kada izgradio ovo kultno mesto u pustoši „srpskog Tibeta“?

- Odlučili smo da iskopamo dve sonde i pokušamo da dođemo do nekih odgovora. Utvrdili smo da su zidovi ukopani u tle i sazidani od dva reda kamena, čije je lice lepo pritesano sa spoljne i unutrašnje strane objekata. Vođenje računa o estetici pokazuje da je građevinama pridavan veliki značaj. U sondi smo našli ostatke slovenske keramike, iz perioda kada istorijski izvori govore da ovaj prostor naseljavaju Srbi - pričala nam je Dragica Premović Aleksić, dok smo se žurno pripremali za poslednju kratku ekspediciju na Pešter.

Arheolozi su odlučili da iskoriste poslednje lepe dane i obiđu nalazište, jer će kiše ionako besputnu visoravan za njih učiniti potpuno neprohodnom. Mini ekspediciju organizovali su „o svom ruvu i kruvu“, jer muzej koji istražuje i čuva eksponate sa teritorije Starog Rasa, sa mnoštvom spomenika koji su uvršetni u baštinu svetske kulture, uprkos svakoj logici nema nikakvo vozilo, a kamoli terensko. Istraživački tim uspeo je da dođe do otkrića na Pešteru samo zahvaljujući entuzijazmu istoričara Nadžiba Kočana.

Visoravan na 1.150 metara nadmorske visine okružen je bedemima sedam gora: Golijom, Javorom, Zlatarom, Jadovnikom, Ozrenom, Giljevom i Žilindarom. Pod jakim suncem po celoj Pešteri blistale su misteriozne srednjovekovne kamene humke, ostaci staroslovenskih paganskih kultnih mesta, koje Muzej Ras istražuje još od 1997. godine. Upravo istražujući ove neobične gomile kamena, prečnika od četiri do deset metara, istraživači su došli i do otkrića svetilišta i do nagoveštaja kome je ono bilo posvećeno. Pejzaž je podsećao na reči istoričara religije, da su Sloveni, bilo pagani ili hrišćani, uvek podizali kultna mesta i groblja na uzvišenjima „bliže bogu“. Arheolozi smatraju da te humke iako ne sadrže ostatke pokojnika mogu da budu grobna mesta. Naime, savremenici starih Slovena ostavili su svedočanstva da su oni spaljivali pokojnike, a pepeo ostavljali u posudi na vrhu humke ili stubu pored nje. S druge strane, ovakve gomile kamena su i kod drugih naroda, na primer kod starih Grka, korišćene kao oltari za prinošenje žrtava bogovima.

- Kod svih Slovena je bio vrlo razvijen kult vatre, koji se vremenom preobrazio u kult ognjišta. Pokojnik je spaljivan jer se smatralo da se njegova duša sa dimom podiže ka nebu, večnom obitavalištu umrlih. Arapski istoričar i putopisac Masudi ostavio je zapis: „Upravo pomenuti Srbi spaljuju se kad umre glava plemena i spaljuju i svoje konje“. U humkama na Pešteri uvek se nalazi konjska lobanja ili vilica, kao i deo žrvnja. Istoričari religije navode konja i žrvanj kao simbol Svetovida, vrhovnog božanstva Slovena pre primanja hrišćanstva - objašnjavala je Dragica Premović Aleksić.

I na Pešteri je postojao jak kult ovog božanstva obožavanog u celoj Slaviji - zemlji Slovena koja se u jednom periodu srednjeg veka protezala od Severnog do Crnog mora, smatraju naučnici. Na to ukazuje podatak da je najveći broj srednjovekovnih humki pronđen na brežuljcima čija su imena povezana s kultom Svetovida i njegovog mitskog konja. Brežuljak gde je pronađeno svetilište okružen je velikim brojem humki, a imena okolnih uzvišenja ukazuju na kultna mesta gde su prinošene žrtve.

- Mnogo stvari asociralo nas je na srednjovekovne hronike u kojima je opisano svetilište u Arkoni, koje je imalo unutrašnju kvadratnu prostoriju, okruženu spoljnim zidom. U njemu je stajao Svetovidov kip sa četiri glave, od kojih su dve gledale na istok a dve na zapad. Na isti način su orijentisani parovi objekata u kompleksu koji smo otkrili. Neki ruski naučnici tumače četiri glave Svetovida kao predstavu četiri jedinstvena božanstva Peruna, Svaroga, Lade i Mokoša. Možda su prostorije ovog svetilišta bile posvećene njima - pričala je Dragica Premović Aleksić..

Na vrhu susednog bržuljka ukazale su se kamene humke.

- Našli smo se pred nečim velikim, verovatno jedinim ostacima staroslovenskog svetilišta na svetu. Nadam se da će država naći sredstva za istraživanje pre nego što dođu divlji kopači i unište ovo jedinstveno mesto, kao što su učinili s mnogim srednjovekovnim lokalitetima - komentarisala je Dragica Premović Aleksić dok se opraštala s misterioznim ruševinama na „srpskom Tibetu“.

(Večernje novosti, 2. novembar 2013.)