Постови
Nova arheološka istraživanja u zaleđu Lepenskog vira. Nesvakidašnji nalaz kostura jedne žene u čijoj je karlici nađen vrh strelice. To je prvo ubistvo na Starom kontinentu. Ekipa predvođena dr Dušanom Borićem, predavačem na Kembridžu, i prof. Milošem Jeftićem, počela "pohod u nepoznato"
OBIČNO je nizak vodostaj situacija koja omogućava arheolozima da prethodnim istraživanjima obale pridodaju nove nalaze. Tako, malo čudno zvuči vest da su upravo za vreme neuobičajeno visokog vodostaja Dunava, uz obalu, kod Lepenskog vira - krajem aprila otkriveni novi nalazi. To se pre svega odnosi na dva preistorijska groba koja, prema prvim procenama arheologa, pripadaju - jedan vlasačkoj, a drugi starčevačkoj kulturi.
Naime akumulacija na Đerdapu je ispražnjena da bi mogla da primi nadolazeće visoke vode, a onda je ekipa predvođena dr Dušanom Borićem, predavačem na Kembridžu, počela "pohod u nepoznato". Cilj istraživanja zaleđa Lepenskog vira započetih oktobra i novembra 2004. bio je da se pronađe konakt-zona dva fenomena: starčevačkih naselja koja su nađena uz sam Dunav i onih u širem regionu, u zaleđu. Uz Borića, vođa projekta je i prof. Miloš Jeftić, a članovi ekipe su bili arheolozi Andrej Starović, Aleksandar Kapuran i Igor Starević.
Prema rečima dr Dušana Borića važno je da se utvrdi "kakva je bila logistika naselja uz Dunav - reč je o ribarskim i lovačko-sakupljačkim zajednicama - prema zaleđu. Odnosno da se uspostavi veza između prvih zemljoradničkih zajednica koje su živele u zaleđu, u brdima, u pećinama i potkapinama - sa onima uz reku".
Najatraktivniji nalaz koji je na ovu arheološku ekipu čekao devet i po hiljada godina je grob iz mezolita, uz samu obalu, koji pripada vlasačkoj kulturi (koja je prethodila Lepenskom viru).
- Grob je bio ispunjen zubima ciprinida, odnosno zubila šarana i morskim školjkama - kaže za "Novosti" Aleksandar Kapuran. - Zubi šarana su najverovatnije bili ukrasi na odeći, a morske školjke su bile delovi nakita. Upravo taj podatak je ubedio arheologe da su pre devet i po hiljada godina postojali kontakti đerdapske civilizacije sa stanovnicima morskih obala!
Međutim, poseban, zaista nesvakidašnji nalaz u grobu bio je kremeni vrh strelice zaboden u karlicu nađenog kostura. Prema prvim pretpostavkama kostur pripada preistorijskoj ženi, ali to treba da potvrde ili demantuju antropološka istraživanja koja tek prestoje.
O čemu se radi?
Svakako danas nije moguće pouzdano utvrditi kako je došlo do "nezgode", ali arhelozi otkrivajući materijalne tragove negdašnjih civilizacija - otkrivaju način života, privređivanja, verovanja i rituale... Zasada se može pretpostaviti da je žena (ako se potvrdi da je to zaista i bila žena) stradala sasvim slučajno - u lovu.
- Posle 35 godina dobili smo šansu da istražimo prostor koji nisu svojevremeno obuhvatila prethodna zaštitna istraživanja - kaže Kapuran i podseća da su na ovaj pohod danas arheologe uputila istraživanja od pre tri i po decenije koja su zbog izgradnje brane vršena u "cajtnotu".
Sredstva kojima su vršena istraživanja ovog aprila obezbedio je Kembridž. Pored "vlasačkog groba" otkrivena je i "vlasačka kuća", a iznad nje mlađa starčevačka kuća u čijem podu su arheolozi otkrili drugi grob.
U tom grobu je otkrivena lobanja i dislocirane kosti raznih, drugih individua. A, posebno zanimljiv nalaz je ritualno priložena glava jelena. I u tom grobu su nađeni zubi šarana, dosta kremenih alatki, a na podu ostaci starčevačke keramike.
Ovi nalazi, po rečima našeg sagovornika, potvrđuju prethodna istraživanja o neolitskoj kulturi na tlu Balkana. Takođe su i potvrda kontakata mezolitskih i neolitskih populacija, što je slučaj i na Lepenskom viru koji se nalazi dva kilometra uzvodno.
Nova saznanja
- VLASAC je prethodno delimično istražen 1970. i 1971. - pre stvaranja akumulacionog jezera. Ali, deo lokaliteta je, ipak, završio pod vodom. Međutim, niko nije slutio da svi slojevi naselja na ovom lokalitetu nisu uništeni i da je sam lokalitet bio znatno veći od onoga što se ranije mislilo. Zato je od velike važnosti mogućnost daljeg istraživanja na Vlascu - kako bi ovog puta savremenom arheološkom metodologijom dobili mnogo preciznije podatke i da bi konačno razjasnili mnoge arheološke probleme vezane za prelaz iz mezolita, tj. doba ribara-lovaca-sakupljača u neolit kada se javlja keramika i prve pripitomljene vrste životinja i gajenih biljaka - kaže za "Novosti" Dušan Borić iz Portorika, gde je otišao odmah po završetku iskopavanja da održi ranije zakazan seminar.
Religija
- SKELET nađen u mezolitskom grobu je sahranjen u opruženom položaju sa rukama preko karlice - paralelno sa Dunavom i sa glavom okrenutom nizvodno, što ima veze sa religijskim obrascem u kojem su važnu ulogu u kultu mrtvih igrali sama reka Dunav i migratorne vrste riba, poput morune i jesetre - objašnjava Borić.
Moda
- SKELET sa strelicom u karlici je, najverovatnije, pripadao ženi koja je na sebi nosula haljinu. Na to ukazuje blizu 400 zuba šarana perforiranih na korenu koji su kao aplikacija bili prikačeni na haljinu - tvrdi Borić.
(Večernje novosti, 4. maj 2006.)
OBIČNO je nizak vodostaj situacija koja omogućava arheolozima da prethodnim istraživanjima obale pridodaju nove nalaze. Tako, malo čudno zvuči vest da su upravo za vreme neuobičajeno visokog vodostaja Dunava, uz obalu, kod Lepenskog vira - krajem aprila otkriveni novi nalazi. To se pre svega odnosi na dva preistorijska groba koja, prema prvim procenama arheologa, pripadaju - jedan vlasačkoj, a drugi starčevačkoj kulturi.
Naime akumulacija na Đerdapu je ispražnjena da bi mogla da primi nadolazeće visoke vode, a onda je ekipa predvođena dr Dušanom Borićem, predavačem na Kembridžu, počela "pohod u nepoznato". Cilj istraživanja zaleđa Lepenskog vira započetih oktobra i novembra 2004. bio je da se pronađe konakt-zona dva fenomena: starčevačkih naselja koja su nađena uz sam Dunav i onih u širem regionu, u zaleđu. Uz Borića, vođa projekta je i prof. Miloš Jeftić, a članovi ekipe su bili arheolozi Andrej Starović, Aleksandar Kapuran i Igor Starević.
Prema rečima dr Dušana Borića važno je da se utvrdi "kakva je bila logistika naselja uz Dunav - reč je o ribarskim i lovačko-sakupljačkim zajednicama - prema zaleđu. Odnosno da se uspostavi veza između prvih zemljoradničkih zajednica koje su živele u zaleđu, u brdima, u pećinama i potkapinama - sa onima uz reku".
Najatraktivniji nalaz koji je na ovu arheološku ekipu čekao devet i po hiljada godina je grob iz mezolita, uz samu obalu, koji pripada vlasačkoj kulturi (koja je prethodila Lepenskom viru).
- Grob je bio ispunjen zubima ciprinida, odnosno zubila šarana i morskim školjkama - kaže za "Novosti" Aleksandar Kapuran. - Zubi šarana su najverovatnije bili ukrasi na odeći, a morske školjke su bile delovi nakita. Upravo taj podatak je ubedio arheologe da su pre devet i po hiljada godina postojali kontakti đerdapske civilizacije sa stanovnicima morskih obala!
Međutim, poseban, zaista nesvakidašnji nalaz u grobu bio je kremeni vrh strelice zaboden u karlicu nađenog kostura. Prema prvim pretpostavkama kostur pripada preistorijskoj ženi, ali to treba da potvrde ili demantuju antropološka istraživanja koja tek prestoje.
O čemu se radi?
Svakako danas nije moguće pouzdano utvrditi kako je došlo do "nezgode", ali arhelozi otkrivajući materijalne tragove negdašnjih civilizacija - otkrivaju način života, privređivanja, verovanja i rituale... Zasada se može pretpostaviti da je žena (ako se potvrdi da je to zaista i bila žena) stradala sasvim slučajno - u lovu.
- Posle 35 godina dobili smo šansu da istražimo prostor koji nisu svojevremeno obuhvatila prethodna zaštitna istraživanja - kaže Kapuran i podseća da su na ovaj pohod danas arheologe uputila istraživanja od pre tri i po decenije koja su zbog izgradnje brane vršena u "cajtnotu".
Sredstva kojima su vršena istraživanja ovog aprila obezbedio je Kembridž. Pored "vlasačkog groba" otkrivena je i "vlasačka kuća", a iznad nje mlađa starčevačka kuća u čijem podu su arheolozi otkrili drugi grob.
U tom grobu je otkrivena lobanja i dislocirane kosti raznih, drugih individua. A, posebno zanimljiv nalaz je ritualno priložena glava jelena. I u tom grobu su nađeni zubi šarana, dosta kremenih alatki, a na podu ostaci starčevačke keramike.
Ovi nalazi, po rečima našeg sagovornika, potvrđuju prethodna istraživanja o neolitskoj kulturi na tlu Balkana. Takođe su i potvrda kontakata mezolitskih i neolitskih populacija, što je slučaj i na Lepenskom viru koji se nalazi dva kilometra uzvodno.
Nova saznanja
- VLASAC je prethodno delimično istražen 1970. i 1971. - pre stvaranja akumulacionog jezera. Ali, deo lokaliteta je, ipak, završio pod vodom. Međutim, niko nije slutio da svi slojevi naselja na ovom lokalitetu nisu uništeni i da je sam lokalitet bio znatno veći od onoga što se ranije mislilo. Zato je od velike važnosti mogućnost daljeg istraživanja na Vlascu - kako bi ovog puta savremenom arheološkom metodologijom dobili mnogo preciznije podatke i da bi konačno razjasnili mnoge arheološke probleme vezane za prelaz iz mezolita, tj. doba ribara-lovaca-sakupljača u neolit kada se javlja keramika i prve pripitomljene vrste životinja i gajenih biljaka - kaže za "Novosti" Dušan Borić iz Portorika, gde je otišao odmah po završetku iskopavanja da održi ranije zakazan seminar.
Religija
- SKELET nađen u mezolitskom grobu je sahranjen u opruženom položaju sa rukama preko karlice - paralelno sa Dunavom i sa glavom okrenutom nizvodno, što ima veze sa religijskim obrascem u kojem su važnu ulogu u kultu mrtvih igrali sama reka Dunav i migratorne vrste riba, poput morune i jesetre - objašnjava Borić.
Moda
- SKELET sa strelicom u karlici je, najverovatnije, pripadao ženi koja je na sebi nosula haljinu. Na to ukazuje blizu 400 zuba šarana perforiranih na korenu koji su kao aplikacija bili prikačeni na haljinu - tvrdi Borić.
(Večernje novosti, 4. maj 2006.)
Нема коментара:
Постави коментар